W dzisiejszych czasach coraz większą uwagę zwracamy na jakość powietrza w naszych domach. Szukamy rozwiązań, które pomogą nam stworzyć zdrowe i bezpieczne środowisko dla naszych rodzin. Jednym z głównych problemów, których warto być świadomym, są toksyczne związki obecne w niektórych materiałach budowlanych i wykończeniowych.
Na liście najpopularniejszych związków toksycznych znajdują się:
Formaldehydy: Wszyscy znają formalinę, ale niewielu zdaje sobie sprawę, że jest to roztwór wodny formaldehydu, który powszechnie występuje w naszych wnętrzach. Jest silnie drażniący dla dróg oddechowych i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, włącznie z ryzykiem zachorowania na raka.
Klasy emisji formaldehydu w płytach OSB:
Klasa E0: zawartość formaldehydu poniżej 5 mg na 100 g suchej płyty.
Klasa E1: do 8 mg formaldehydu na 100 g suchej płyty.
Klasa E2: od 8 do 30 mg formaldehydu na 100 g suchej płyty.
Fenole: Te substancje są toksyczne i żrące. Fenole znajdują się w różnych produktach, w tym w produktach do leczenia, takich jak aspiryna. Mogą one również emitować szkodliwe opary.
Bisfenol A (BPA): Znany z produkcji wyrobów poliwęglanowych, takich jak plastikowe opakowania. BPA może powodować poważne zaburzenia hormonalne.
Ftalany: Estry kwasu ftalowego, które są stosowane w różnych produktach, w tym w farbach (farby ftalowe). Badania naukowe wykazały, że mogą one przyczyniać się do zaburzeń hormonalnych i innych problemów zdrowotnych.
Teflon: Związki perfluorowane, które są głównym składnikiem teflonu. Pomimo reklam, które mogą sugerować inaczej, teflon jest uznawany za substancję silnie kancerogenną.
Izocyjaniany: Substancje stosowane głównie do produkcji pianek poliuretanowych. Choć mogą być szkodliwe podczas produkcji, po utwardzeniu są raczej obojętne.
Gdzie można znaleźć te szkodliwe związki i jak się przed nimi ustrzec?
Oto kilka przykładów:
- Ocieplenie poddasza i ścianek wewnętrznych: Wybierajmy produkty, takie jak ECOSE produkowane przez Knauf Insulation, które są wolne od szkodliwych dodatków.
- Płyty budowlane typu OSB: Stosujmy alternatywy, takie jak płyty MFP marki Pfleiderer, które są bezpieczniejsze dla zdrowia.
- Płyty meblowe: Wybierajmy płyty laminowane, które są szczelnie zabezpieczone i minimalizują wydzielanie szkodliwych substancji.
- Kleje i fugi: Stosujmy produkty, które minimalizują emisję LZO, takie jak Kerakoll BioFlex.
- Farby i lakier do podłóg: Wybierajmy farby gliniane i lakiery wodorozcieńczalne, które są bardziej przyjazne dla zdrowia.
Palenie płytami OSB
Według badania z 2019 r. opublikowanego w International Journal of Hygiene and Environmental Health zatytułowanego „Asorpcja WWA i benzenu przez strażaków i instruktorów podczas ćwiczeń szkoleniowych” (Fent, Toennis i in.) „pożary szkoleniowe mogą stanowić główną część narażenie zawodowe niektórych strażaków na dym.” Badanie wykazało, że instruktorzy, którzy przeprowadzali 3 szkolenia dziennie, mieli 3,5-krotnie większe stężenie tych czynników rakotwórczych w swoich organizmach w porównaniu ze strażakami, którzy wzięli udział w badaniu dotyczącym pożaru budynków mieszkalnych. Aby przełożyć to na obowiązujące dla nas terminy: im większa ekspozycja, tym więcej substancji rakotwórczych gromadzi się w organizmie.
Drewno zawiera naturalnie niski poziom formaldehydu, podobnie jak ziemniaki zawierają śladowe ilości arsenu. Istnieje jednak możliwość rezygnacji z płyt OSB w poszyciu zewnętrznym na rzecz alternatywnych rozwiązań, takich jak sztywne rozwiązania poprzez skosy czy inne rozwiązania ciesielskie.. Tak, jest to droższe rozwiązanie. Weź pod uwagę cenę swojego zdrowia w porównaniu ze zwiększonymi kosztami budowy w celu zmniejszenia narażenia na chemikalia. Być może warto wyeliminować kilkaset metrów kwadratowych, aby zrównoważyć zwiększone koszty materiałów, aby zmniejszyć ryzyko choroby.
Źródło: JCA Design Group – The Dangers of OSB
Rozdrobnione włókna wełny izolacyjnej muszą być połączone odpowiednim spoiwem. I są to żywice fenolowo-formaldehydowe (tradycyjna wełna, w kolorze żółtym), żywice na bazie poliakrylów, wolne od formaldehydu (biała wełna) albo bio-żywice, na bazie skrobi roślinnej, wolne od fenolu, formaldehydu i akrylu (wełna w naturalnym kolorze brązowym).
Warto pamiętać
Wszystkie płyty meblowe – wiórowe, MDF, sklejki zawierają formaldehydy i ftalany w dużych ilościach. Jedynym sposobem na uniknięcie wydzielania się tych substancji jest stosowanie płyt laminowanych i to szczelnie wraz z krawędziami. Bardzo ważną kwestią jest przede wszystkim stosowanie płyt wewnętrznych (półek, boków i tyłu szafek) laminowanych. Typowo są one realizowane na zasadzie foliowania PCV, które w znacznie mniejszym stopniu zabezpiecza przed formaldehydem i dodaje jeszcze ftalany – typowe LZO dla materiałów z PCV. Laminaty wykonane są na bazie żywic fenolowych, ale na szczęście fenol jest najszybciej odparowującym LZO – 2 dni wietrzenia.
Europa stara się ograniczać stosowanie materiałów budowlanych zawierających substancje toksyczne oraz promować bardziej ekologiczne i bezpieczne alternatywy dla płyt OSB. Wprowadzane są rygorystyczne przepisy dotyczące jakości powietrza wewnątrz budynków oraz ograniczania emisji substancji szkodliwych dla zdrowia i środowiska.
